آموزش بهداشت ارتودنسی

رعایت بهداشت دهان و دندان در زمانی که بیمار تحت درمان ارتودنسی است ، اهمیتی دو چندان دارد . براکت ها و هرگونه دستگاه ارتودنسی در دهان می تواند در صورت عدم رعایت بهداشت محل تجمع پلاک میکروبی شده ، باعث پوسیدگی دندانی و مشکلات لثه ای گردد . بنابراین توصیه می شود که در طول درمان ارتودنسی بعد از هر وعده غذایی مسواک زده شود . به یاد داشته باشید وضعیت دندانها و لثه بیانگر میزان همکاری بیمار در زمینه رعایت بهداشت دهان است . اگر در حین درمان ارتودنسی بیمار بهداشت دهان مناسبی نداشته باشد ، امکان بروز لکه های سفید رنگ ، ایجاد پوسیدگی روی دندانها و یا تورم و التهاب لثه و حتی خونریزی از لثه وجود دارد که این امر تبعاتی نظیر ظاهر نازیبای دندانها پس از پایان درمان ارتودنسی و یا نیاز به جراحی لثه حین درمان ارتودنسی را به دنبال خواهد داشت. مسواک های بین دندانی ، نخ دندان هم بایستی در کنار مسواک زدن استفاده شوند . طریقه صحیح مسواک زدن و استفاده از موارد فوق بعد از قرار دادن ارتودنسی ثابت و متحرک به بیمار در مطب آموزش داده می شود . اگرچه مسواک های برقی از نظر آماری برتری زیادی نسبت به مسواک های دستی ندارند ولی دیده شده است که بیمارانی که دارای مسواک برقی هستند بهداشت بهتری دارند . بنابراین می توان از مسواک های برقی هم استفاده کرد 

مسواک زدن:

–    برای اينکه تمام دندانها تميز شود ، بايد طبق روالی منظم مسواک زده شود . همان طور که می دانيد دندانها  به غير از سطوح در تماس با هم که بايد با نخ دندان تميز شود دارای سه سطح بيرونی ( سمت گونه ) ، سمت درونی ( سمت زبان يا کام ) و سطح رويی يا جونده ( که جويدن را انجام می دهد) می باشد.
–    مسواک زدن را مثلا به اين صورت شروع می کنيد که از سطح بيرونی دندانهای با لا از آخرين دندان سمت چپ اغاز گشته و بعد از تميز شدن اين ناحيه مطایق روشی که در ذيل آمده ، مسواک را کمی جلو آورده و ناحيه دوم تميز می شود ، جلو آوردن مسواک نبايد زياد باشد به نحوی که ناحیه دوم با اول همپوشانی داشته باشد.به همين ترتيب تمام سطح بيرونی دندانهای بالا تميز شده و بعد سطح داخلی دندانهای بالا به همين ترتيب از سمت چپ تا آخرين دندان سمت راست تميز می شود. در پايان سطح جونده دندانهای بالا باز هم با همان ترتيب تميز می گردند.در مورد دندانهای پايين نيز همين مراحل انجام می شود.

روش مسواک زدن صحيح دندانهای دارای براکت:

مرحله۱: ابتدا به اندازه ی یک نخود خمیر دندان روی مسواک خشک قرار دهید ،مسواک زاویه ۴۵ درجه باسطح خارجی دندان داشته و جهت الیاف مسواک به سمت براکت ها باشد.

مرحله۲: جهت نفوذ الیاف مسواک به شیار بین لثه ودندان لازم است از حرکات لغزشی با دامنه کوتاه یا حرکات چرخشی به مدت ۱۰ ثانیه برای هر دندان استفاده نمائید.

مرحله۳: در این مرحله سطح داخلی دندانها تمیز می شود.با قرار دادن مسواک به طور مایل و با حرکات لغزشی با دامنه ی کوتاه این عمل را انجام دهید.

مرحله۴: مسواک زدن دندان های فک پایین از محل تماس دندان و لثه به سمت بالا شروع و مانند فک بالا ادامه می یابد. در انتها برای تمیز شدن زبان می توانید زبان به به آرامی از عقب به جلو مسواک نمایید.

نخ دندان:

استفاده از نخ دندان برای تمیزکردن سطوح بین دندان ها حداقل یکبار در روز ضروری است البته از نظر اولويت بعد از مسواک معمولی و مسواک بين دندانی قرار دارد .برای این منظور ۳۰ سانتی متر از نخ بریده و طبق دستورات زیر عمل نمائید.
Superfloss که دارای دو قسمت نازک سفت و خشک و قسمت ضخیم تر اسفنجی و نرم می باشد.از قسمت نازک برای گذراندن نخ از زیر سیم و از قسمت دیگر برای نخ زدن استفاده می شود.

مرحله ۱: انتهای نازک و سفت از بین فضای دندان و اپلاینس ارتودنسی عبور دهید.

مرحله ۲: با گرفتن دوطرف نخ دندان با انگشت دودست به ارامی نخ را در بین دندانها کشیده و خیلی ملایم آنرا بر روی سطح دندان به بالا و پائین حرکت دهید .

مرحله ۳: نخ را تا زیر لثه و بر روی دو دندان مجاور حرکت داده شود.هرگز نخ دندان را به صورت حرکت اره ايی روی لثه نکشيد. هدف تميز شدن دو سطح دندانی مجاور هم می باشد.

مرحله ۴: نخ را تا زیر لثه و بر روی دو دندان مجاور حرکت داده شود.در هر ناحيه تماس دو سطح وجود دارد که مربوط به دو دندان مجاور می باشد و اين دو ناحيه با دو جهت حرکتی مخالف هم تميز می شوند.

برس بین دندانی:

وسیله  مفید و بسيار مهم  برای تمیز نمودن نواحی دندانی در زیر سیم و اطراف براکتها می باشد.از این وسیله به اهستگی و با دقت مطابق شکل استفاده نمائید.بايد سمت چپ و راست براکتها به صورت تک به تک حتما تميز شود که مسواک از بالا پايين سيم عبور داده شده و با حرکت رفت و برگشتی به بالا و پایین سطح دندان در مجاورت براکت تميز می شود. در صورتيکه سطح بالا و پايينی براکت نيز با اين مسواک تميز شود بسيار عالی خواهد بود. بعد از مدتی استفاده از اين مسواکها پرزهای سر آن تخريب می شود که بايد تعويض شوند ( بين ۲-۱ ماه)